De Europese Unie heeft officieel een baanbrekende herziening van haar asiel- en migratieregels goedgekeurd.
Op 14 mei 2024 heeft de Europese Raad tien nieuwe wetten aangenomen die alle aspecten van het migratieproces bestrijken.
De regels zullen helpen om de aankomsten ordelijk te laten verlopen, efficiënte procedures te creëren en een eerlijke lastenverdeling tussen de lidstaten te garanderen.
Het zal screeningprocedures vaststellen voor asielaanvragen, hervestiging van vluchtelingen en het terugsturen van afgewezen gevallen.
De Belgische staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor verklaarde dat het nieuwe pact “zal zorgen voor een eerlijker en sterker migratiesysteem” voor het blok.
“Deze nieuwe regels zullen het Europese asielstelsel doeltreffender maken en de solidariteit tussen de lidstaten vergroten,” zei ze in een persbericht.
De Moor voegde eraan toe dat de EU ook “nauw zal blijven samenwerken met derde landen om de onderliggende oorzaken van illegale migratie aan te pakken”.
Ze benadrukte: “Alleen samen kunnen we antwoorden vinden op het wereldwijde migratieprobleem.”
Belangrijkste aspecten van het EU-hervormingspact voor asiel en migratie
Het nieuwe hervormingspact voor asiel en migratie van de EU is bedoeld om het hele Europese kader voor asiel en migratie te verbeteren.
Hieronder staan de belangrijkste aspecten van de nieuwe wetgeving:
Gestandaardiseerde screening van migranten
Het schetst gestandaardiseerde processen voor een snelle identificatie van migranten en de beoordeling van asielaanvragen aan de EU-grenzen.
De autoriteiten kunnen illegale migranten en asielzoekers doorverwijzen naar de juiste procedures aan de buitengrenzen.
Het standaard screeningproces voor migranten zal helpen om niet-ontvankelijke gevallen vooraf te identificeren.
Het zorgt ook voor consistente identificatie, beveiliging, kwetsbaarheidscontroles en gezondheidsevaluaties.
Bijgewerkte Eurodac-database
Updates van de Eurodac-databank zullen het mogelijk maken om meer volledige en nauwkeurige gegevens over migranten te verzamelen, waaronder biometrische gegevens.
Eurodac verzamelt gegevens over verschillende migranten, waaronder degenen die internationale bescherming aanvragen en degenen die illegaal de EU binnenkomen.
Het zal helpen om de aankomst- en asielaanvraaggeschiedenis van migranten nauwkeuriger te volgen.
Asielbeoordelingsprocedure
Het nieuwe kader maakt gestroomlijnde asielprocedures voor de hele EU mogelijk, met een verplichte grensprocedure voor typische gevallen.
Het bevat een terugkeerverordening met regels voor het uitzetten van afgewezen asielzoekers.
De nieuwe asielprocedure bepaalt welk EU-land elke asielaanvraag behandelt.
Het introduceert ook een systeem voor het delen van verantwoordelijkheid tussen de leden.
Lidstaten met meer asielzoekers dan ze aankunnen, kunnen vragen om vluchtelingen over te brengen naar andere EU-lidstaten.
Ze kunnen ook om operationele ondersteuning vragen als dat nodig is.
De EU zal quota vaststellen om te bepalen hoe elk land kan bijdragen door mensen op te nemen of middelen te verstrekken.
Tijdens crises en noodsituaties kunnen asielprocedures worden aangepast als het aantal aanvragers te hoog wordt.
Verlengde verwerkingstermijnen of beperkte asielwaarborgen kunnen voorkomen in situaties zoals massale toestroom of overmacht.
Met goedkeuring van de Europese Raad kan het crisismechanisme alleen worden gebruikt in uitzonderlijke omstandigheden en voor zolang als nodig is.
Beheer van onregelmatige aankomsten
Een van de doelen van het nieuwe kader is om de stimulans voor ongeautoriseerde toegang te verminderen.
Illegale migranten zullen een versnelde asielprocedure ondergaan, met een snelle terugkeer van afgewezen gevallen uit frontlijnstaten.
Kwalificaties voor internationale bescherming
Het pact legt uniforme regels en criteria vast voor het verlenen van internationale bescherming en bepaalt normen voor de opvang van asielzoekers.
Dit zal secundaire bewegingen tussen lidstaten helpen verminderen.
EU-hervestigingsvoorwaarden
De hervestigingsverordening van de nieuwe wetgeving gaat over legale en veilige routes naar de EU.
Dit zal gebeuren door standaardregels op te stellen voor hervestiging en humanitaire toelating.
Derde landen die EU-migratieprocedures afhandelen
Sommige lidstaten zijn het niet helemaal eens met de nieuwe verplichtingen op het gebied van verplichte verhuizing en gedeelde verantwoordelijkheid.
Denemarken en Tsjechië pleitten voor het opzetten van asielverwerkingscentra voor niet-EU-landen die bereid zijn om deze vluchtelingen op te vangen.
Deze “externa” migratie, vergelijkbaar met de wet op de veiligheid van Rwanda van het Verenigd Koninkrijk (VK), werd niet opgenomen in de aangenomen wetgeving.
Toch streven sommige EU-lidstaten naar bilaterale overeenkomsten om delen van hun asielprocedures uit te besteden buiten Europa.
Critici beweren dat dergelijk beleid internationale humanitaire normen schendt en moeilijk te controleren is.
Sommigen zeggen dat het illegale migranten kan afschrikken, terwijl het nog steeds voldoet aan de wettelijke verplichtingen voor echte asielzoekers en vluchtelingen die via de officiële kanalen worden overgedragen.
Uitvoering van het nieuwe asiel- en migratiekader
De Europese Commissie zal binnenkort nauwkeurige en standaard implementatierichtlijnen ontwikkelen voor het nieuwe asiel- en migratiekader.
De lidstaten hebben twee jaar de tijd om de aangenomen asiel- en migratiewetten uit te voeren.
Ze moeten onafhankelijke monitoringsystemen opzetten en zich voorbereiden op de nieuwe verplichtingen voor het screenen van migranten en op mogelijke verantwoordelijkheden voor relocatie.
Het is de bedoeling dat het hele herziene systeem begin 2026 in de hele EU operationeel is.